De psychosociale aspecten van een leerstoornis

De impact van de leerstoornissen dyslexie en dyscalculie reikt verder dan de schoolse context. Het hebben van een leerstoornis kan aanzienlijke gevolgen hebben voor het psychosociaal functioneren van jeugdigen. Onderzoek heeft herhaaldelijk aangetoond dat jeugdigen en volwassenen met een leerstoornis een verhoogde kans hebben op het ontwikkelen van met name internaliserende problematiek. Verschillende theorieën, zoals de control-value theorie, de zelfdeterminatietheorie en de attributietheorie, beschrijven het complexe samenspel tussen cognities, emoties en gedrag in relatie tot leerproblemen. Vanuit deze theorieën komen centrale concepten naar voren die in grote mate bijdragen aan de leerbeleving van jeugdigen met een leerstoornis: het zelfbeeld, (faal)angst en coping. Binnen diagnostisch onderzoek zouden gedragswetenschappers middels een integrale aanpak de leerbeleving als steevast onderdeel in kaart moeten brengen. Cognitieve gedragstherapie is een effectieve behandelvorm bij jeugdigen en adolescenten met angstklachten, somberheid, een laag zelfbeeld en beperkte probleemoplossingsvaardigheden. Wegwijs in dyslexie en dyscalculie, een cognitief gedragstherapeutisch behandelprogramma, is ontwikkeld om jeugdigen (van 9 tot 16 jaar) met een specifieke leerstoornis te leren omgaan met de uitdagingen die zij als gevolg van deze stoornis kunnen ervaren in het dagelijks leven en het schoolse leren. Toekomstig onderzoek zou zich moeten richten op het ontwikkelen van diagnostische instrumenten, alsmede op de vraag welke elementen en technieken werkzaam blijken om de beleving van de leerstoornis op positieve wijze te stimuleren en de psychosociale klachten bij deze doelgroep te doen verminderen.

---

English abstract

The psycho-social aspects of a specific learning disorder

The impact of specific learning disabilities such as dyslexia and dyscalculia reaches beyond the educational context. Learning difficulties can have significant consequences for the psychosocial well-being of children and adolescents. Research has repeatedly shown that children and adolescents with learning disabilities are at increased risk for developing internalizing problems. Several theories, such as the control-value theory, the self-determination theory and the attribution theory describe the complex interaction between cognitions, emotions and behavior in relation to learning disabilities. Central concepts emerging from these theories are self-concept, fear of failure and coping. In clinical practice, educational psychologists should pay attention to how children and adolescents experience these psycho-social aspects of their learning disabilities. Cognitive behavioral therapy is an evidence based treatment for children and adolescents with anxiety symptoms, depression, low self-esteem and limited problem-solving skills. Wegwijs in dyslexie en dyscalculie has been developed to teach children and adolescents (aged 9 to 16) how to cope with the difficulties they encounter due to their learning disabilities. Future research should focus on the development of diagnostic instruments, as well as investigating which elements and techniques appear to be effective in reducing psycho-social symptoms of learning disabilities.

Volledige tekst lezen (enkel abonnees)/Read full text (subscribers only)