We beginnen dit artikel met een beschrijving van twee belangrijke theorieën of modellen op het gebied van begrijpend lezen. Daarna komen drie vaardigheden van begrijpend lezen aan de orde, namelijk het begrijpen van de betekenis van woorden (woordenschat), het afleiden van informatie uit een tekst en het monitoren van het eigen leesgedrag. Bij elke vaardigheid staan drie kwesties centraal, namelijk de betekenis en het belang van de vaardigheid, de ontwikkeling van de vaardigheid bij kinderen en het onderwijs in de betreffende vaardigheid. Zo komen bij woordenschat de volgende vragen aan de orde: welke rol speelt woordenschat of lexicale kennis bij begrijpend lezen? Hoe ontwikkelt woordenschat zich bij kinderen van de basisschool? En welke methodieken kunnen leerkrachten inzetten om woordenschat te ontwikkelen en te onderwijzen? Wat betreft het afleiden van informatie beschrijven we eerst de rol en het belang van lokale en globale inferenties bij het begrijpen van teksten. Daarna komt de ontwikkeling van deze vaardigheid bij kinderen van de basisschool aan de orde. Tot slot bespreken we enkele experimenten die tot doel hebben om bij kinderen het maken van lokale en globale inferenties te bevorderen. Het monitoren van het leesgedrag is de derde vaardigheid. Na het belang van het bewaken en controleren van het eigen leesgedrag te hebben aangetoond, besteden we aandacht aan de ontwikkeling van deze vaardigheid. Tot slot bespreken we methodieken die leerkrachten kunnen gebruiken om kinderen te leren hoe ze hun leesgedrag kunnen bewaken en verbeteren. We sluiten het artikel af met een beschrijving van de belangrijkste kenmerken van goed begrijpend leesonderwijs.
English abstract
Aspects of reading comprehension
In this article, we first present two important theories or models of reading comprehension. Then three skills of reading comprehension are considered: vocabulary, making inferences, and comprehension monitoring. For each skill three questions will be answered, namely the meaning and importance of the skill, the development of the skill during the elementary school, and the instruction of the skill. With regard to vocabulary we ask the following questions: a) what is the role of vocabulary or lexical knowledge in understanding texts?, b) how vocabulary develops during the elementary school?, and c) which methodologies teachers can use to develop and teach vocabulary? With regard to inference making we first describe the role and importance of local and global inferences during reading comprehension. Then we describe the development of these inferences during the elementary school. At the end, some experiments will be mentioned which focus on the improvement of making local and global inferences. With regard to comprehension monitoring we first stress the importance of this skill during reading comprehension. Thereafter, we show that this skill develops along gradual lines during the elementary school. Finally, we discuss the methodologies teachers can use to improve comprehension monitoring. We end this article with a description of the most important characteristics of good reading comprehension instruction.
Volledige tekstlezen (enkel abonnees)/Read full text (subscribers only)
Over de (eerste) auteur

- Prof. dr. Cor Aarnoutse is emeritus hoogleraar Onderwijswetenschappen aan de Radboud Universiteit Nijmegen - Prof. dr. Cor Aarnoutse is professor emeritus at the department of Educational Sciences of the Radboud University Nijmegen - E-mail: c.aarnoutse@pwo.ru.nl
Overige artikelen van deze auteur
- 17 oktober 202258: 5-6 (2019)Begrijpend lezen en begrijpend leesonderwijs
- 11 oktober 202260: 2 (2021)Aspecten van begrijpend lezen