Het inzetten van dieren ten behoeve van pedagogische en sociale doeleinden in het onderwijs is een veelbelovende, maar nog relatief onbekende interventie waarvan de effectiviteit, de onderliggende mechanismes en de theoretische kaders nog in beeld gebracht moeten worden. Het doel van deze literatuurstudie is een overzicht te krijgen van studies over de steeds vaker gebruikte dier-ondersteunde interventies in het onderwijs en inzichten te verwerven die richting kunnen geven aan verder onderzoek. Allereerst wordt een schets gegeven van het theoretisch kader van mens-dierinteracties/Human Animal Interactions (HAI), de effecten van dier-ondersteunde interventies in het algemeen/Animal Assisted Interventions (AAI) en van dier-ondersteund onderwijs/Animal Assisted Education (AAE) in het bijzonder. Daarna worden de veronderstelde achterliggende werkingsmechanismen van AAE beschreven. De literatuurstudie naar studies in de periode 2015-2019 maakt duidelijk dat er slechts een beperkte onderbouwing is van de resultaten van AAE. De 18 geïncludeerde studies zijn gericht op lezen, de sociaal-emotionele ontwikkeling en het algeheel welbevinden van kinderen, de perceptie van leerkrachten op dieren in de klas, de fysieke effecten, leren en toets-stress. De studies beschrijven vooral positieve effecten over de inzet van dieren in het onderwijs. Toegenomen zelfperceptie, plezier, gevoel van geluk, speelsheid, ontspanning, aangaan van een uitdaging, niveau van de uitdaging, fysiek contact en betrokkenheid komen naar voren als te onderscheiden positieve effecten in de interventie AAE. In de afsluitende discussie staan tevens aanbevelingen voor vervolgonderzoek
English abstract
Animal Assisted Education: A theoretical exploration and literature study into an innovative educational intervention
The use of animals for pedagogical and social purposes in education is a promising, but still relatively unknown intervention of which the effectiveness, the underlying mechanisms and the theoretical frameworks have yet to be mapped out. The aim of this theory exploration and literature review is to gain an overview of studies on the increasingly used animal-supported interventions in education and to gain insights that can give direction to further research. First, an outline is given of the theoretical framework of Human Animal Interactions (HAI), the effects of animal-supported interventions in general/Animal Assisted Interventions (AAI) and of animal-supported education/Animal Assisted Education (AAE) in particular. Subsequently, the supposed underlying mechanisms of action of AAE are described. The literature research of studies in the period 2015-2019 makes it clear that there is only limited underpinning of the results of AAE. The 18 included studies focus on reading, socio-emotional development, overall well-being of children, perception of teachers on animals in the classroom, physical effects, and learning and test stress. The studies mainly describe positive effects of the use of animals in education. Increased self-perception, pleasure, feeling of happiness, playfulness, relaxation, taking on a challenge, level of challenge, physical contact, and involvement emerge as distinguishable positive indicators in the intervention AAE. Recommendations for follow-up research are presented in the final section.
Volledige tekst lezen (enkel abonnees)/Read full text (subscribers only)
Over de (eerste) auteur
- Riki Verhoeven, MSc, is onderzoeker/opleidingsmanager aan de Hogeschool Utrecht en promovendus bij de leerstoel Antrozoölogie aan de Open Universiteit te Heerlen - Riki Verhoeven, MSc, is researcher/education manager at the Hogeschool Utrecht and PhD-student at the Open University in Heerlen, both in the Netherlands - E-mail: riki.verhoeven@hu.nl.