Jeugd en media in het speciaal onderwijs: Praktijkervaringen van beroepskrachten

De manier waarop beroepskrachten in het Speciaal Onderwijs (SO) in Nederland in de onderwijsomgeving omgaan met het (problematische) mediagebruik van leerlingen, is nog weinig bestudeerd. Wel is bekend dat kinderen met extra ondersteuningsbehoeften in de thuissituatie vaker met problematisch mediagebruik te maken hebben. Via interviews met 19 beroepskrachten (o.a. leerkrachten, intern begeleiders, gedragswetenschappers) van 3 SO-scholen is daarom onderzocht (a) wat voor media de leerlingen gebruiken en welke online kansen en problemen zij daarbij ervaren, (b) welke kinderen het meest vatbaar voor problemen zijn, (c) hoe de beroepskrachten met de problemen op school omgaan, en (d) wat ze daarbij nodig hebben om effectief te zijn. In lijn met buitenlands onderzoek onder vergelijkbare kinderen met ondersteuningsbehoeften hebben leerlingen in het SO volgens beroepskrachten vooral problemen met overmatig gamen, gewelddadige films en games bekijken of spelen, en online ruzies en pestgedrag. In mindere mate hebben leerlingen in het SO ook al te maken met seksueel getinte media versturen of ontvangen. Deze problemen hangen volgens beroepskrachten specifiek samen met het geslacht en met de sociaal-emotionele en cognitieve beperkingen en gedragsproblemen van de leerlingen. Daarnaast noemden beroepskrachten het ontbreken van een consequente en betrokken opvoeding door de ouders als een belangrijke factor voor problematisch mediagebruik van de leerlingen. Beroepskrachten vinden het lastig om het problematisch mediagebruik, dat vaak buiten de school begint, op school op te lossen of te voorkomen. Het vraagt maatwerk door de typische beperkingen of problemen. Ook ontbreekt het aan kennis over kinderen en media-effecten, in te zetten lessen mediawijsheid, overleg met de ouders over mediaopvoeding en structurele ondersteuning vanuit management.

---

English abstract

Youth and media in special needs education: Professionals’ experiences in practice

How professionals in Special Needs Educational (SNE) schools in the Netherlands approach (problematic) media use by their pupils at school has received little academic attention. It is known, however, that children with special needs in the home environment more often are confronted with problematic media use. By means of interviews with 19 professionals (a.o. teachers, mentors, behavioral scientists) from 3 SNE-schools it was researched (a) what kind of media the pupils use and what chances and problems they experience, (b) which pupils are most vulnerable for these problems, (c) how the professionals deal with the media related problems in school, and (d) what they need to do so effectively. In accordance with research amongst similar children with special needs, pupils in SNE-schools mainly have problems with compulsive gaming, watching violent movies or playing violent games, and online disagreements and cyberbullying, according to professionals. To a lesser extent, SNE-pupils are also confronted with sending or receiving sexual media. These problems are specifically related to the pupils’ gender and their social-emotional and cognitive disabilities and behavioral disorders, according to professionals. Also, the professionals mentioned the lack of a consequent and involved guidance by the parents as an important factor for problematic media use by the pupils. It is difficult for the professionals at school to solve or prevent problematic media use that often started outside the school. It needs custom made approach because of the typical limitations or disorders. Also, there is a lack of knowledge about children and media-effects, usable lessons in media-literacy, consultations with the parents about media guidance and structural support from management.

Volledige tekst lezen (enkel abonnees)/Read full text (subscribers only)