Impasses in de jeugdhulp worden sinds de uitrol van Integrale Jeugdhulp in Vlaanderen benaderd als organisatorische problemen: de juiste combinatie van methodisch onderbouwde hulp moet een rationeel antwoord bieden op juist gediagnosticeerde combinaties van deelproblemen. Deze ratio dringt in alle geledingen van de jeugdhulp door. Eén van de oudste gedocumenteerde benaderingen van een ‘probleemkind’ vanuit een rationele behandellogica is terug te vinden in de rapporten over de behandeling van Victor, de wilde jongen uit de Aveyron, door Jean Marc Gaspard Itard. Deze rapporten van Jean Marc Gaspard Itard, uitgegeven in 1801 en 1806, geven niet enkel een spannend relaas van Itards ‘uitvinding’ om Victor op rationele gronden en methodisch te behandelen, maar tonen ook de samenhang tussen (mens-)beeld, arrangement en impasse. Door die samenhang te zien kunnen we de weg openen om impasses in de jeugdhulp als een pedagogische opgave te benaderen, eerder dan als problemen die door een betere organisatie of door de toepassing van verbeterde methodieken kunnen worden opgelost. Het leven en het oeuvre van Fernand Deligny lezen als een volgehouden en radicale oproep gericht aan zorgverleners, om te erkennen dat elke mens drager is van een enigma. Dat enigma moet gerespecteerd worden door het ook als enigma te laten bestaan. Deligny’s benadering leidt tot het inzicht dat impasses volgen uit het vasthouden aan toeschrijvingen en objectiveringen die suggereren dat de mens helemaal kenbaar is, en vandaar op rationele gronden behandelbaar zou zijn, met een voorspelbaar resultaat. De jeugdhulp vandaag staat voor de opgave zich in de spanning tussen beeld en enigma te begeven en zich hiermee zinvol te verhouden zonder die spanning te kunnen oplossen.
English abstract
The savage boy from the Aveyron: On the interconnection of vision, arrangement and dead-ends in youth care
In the official youth care system in Flanders, dead-ends are regarded as organizational problems: the right combination of methodologically substantiated care should give a rational response to correctly diagnosed combinations of problems. This ratio is actually pervading all layers of the youth care system in Flanders. One of the oldest documented approaches of a ‘problem child’, from a point of view of on reason-based treatment, are the reports on the treatment of Victor, the savage boy from the Aveyron, by Jean Marc Gaspard Itard. These reports were published in 1801 and 1806, and give a thrilling account of Itards ‘invention’ to treat Victor in a rational and methodical way. The reports demonstrate the interconnection between visions, arrangements and dead-ends. By acknowledging this interconnection, we can open a way to deal with dead-ends as a pedagogical task, rather than as problems that can be solved by an improvement of organization, or an improvement of methods. The life and work of Fernand Deligny can be read as a sustained and radical warning to respect the enigma of every human being. His approach leads to the insight that dead-ends are initiated by holding on to ascriptions and objectivations that suggest that man is totally knowable, implying that he can be treated on rational grounds with a predictable result. Youth care today faces the challenge to engage with the tension between view and enigma, and to deal with this tension without resolving it.
Volledige tekst lezen (enkel abonnees)/Read full text (subscribers only)
Over de (eerste) auteur
-
Karel De Vos is directeur van Jongerencentrum Cidar vzw, een voorziening in de bijzondere jeugdzorg in Vlaanderen. Daarnaast is hij als praktijkassistent verbonden aan de vakgroep Sociaal Werk en Sociale
Pedagogiek van de Universiteit Gent. In 2015 promoveerde hij tot doctor in de Pedagogische Wetenschappen met het proefschrift ‘Voorstructureringen in de zorg. Een sociaalpedagogisch perspectief op de evolutie in de omgang tussen opvoeders en jongeren in de bijzondere jeugdzorg’ - Karel De Vos is director of Youth Centre Cidar, an organization in Special Youth Care in Flanders (Belgium). He is also affiliated with the Department of Social Work and Social Pedagogy at Ghent University. He obtained his Ph.D. in 2015 on the dissertation ‘Prestructurations in Care. A social-pedagogical perspective on the evolution in the relations between educators and youngsters in special youth care - E-mail: kadvos@gmail.com