Verschillende facetten van (pre)linguïstische taalontwikkeling zijn bij mensen met downsyndroom (DS) vertraagd of minder ontwikkeld. Dit kan zorgen voor probleemgedrag en moeilijkheden in de communicatie. Passende ondersteunde communicatie is nodig, maar het is niet duidelijk hoe op een laagdrempelige manier een afgewogen keuze kan worden gemaakt. In de verstandelijk gehandicaptenzorg wordt daarom vaak gebruikgemaakt van trial-and-error. Dit literatuuronderzoek inventariseert en evalueert instrumenten voor het bepalen van het communicatieniveau van mensen met downsyndroom. Middels systematisch literatuuronderzoek is gezocht naar artikelen waarin relevante instrumenten worden genoemd. Deze instrumenten zijn beschreven en beoordeeld op basis van zes criteria die zijn opgesteld vanuit de literatuur over specifieke kenmerken bij downsyndroom. De instrumenten zijn beoordeeld op toepasbaarheid bij deze doelgroep. Uit de 1480 gevonden artikelen zijn 35 artikelen geanalyseerd, waaruit 23 verschillende instrumenten zijn geïdentificeerd. Van de relevante artikelen zijn onder andere studiepopulatie, doel en gebruikte instrumenten beschreven. Daarnaast zijn per instrument gegevens verzameld over eigenschappen als doelgroep, materiaal, afnameduur, normering, betrouwbaarheid en validiteit. Na beoordeling van de 23 instrumenten op basis van de criteria bleek één instrument te voldoen aan alle zes criteria. Zes instrumenten voldeden aan vijf van de zes criteria. Er is geen instrument gevonden dat specifiek voor mensen met DS is ontwikkeld. De ComVoor lijkt het meest passende instrument. Voor de inzet bij mensen met DS worden aanpassingen aan het instrument wenselijk geacht.
English abstract
Assessing the communication level in people with Down syndrome: inventory and assessment of instruments
Various aspects of (pre)linguistic language development are delayed or less developed in people with Down syndrome (DS), possibly leading to communication difficulties and problem behavior. Although augmentative and alternative communication is needed, efficient procedures adapted to people with DS to identify the most suitable augmentative and alternative communication for an individual are lacking. Consequently, one has to rely on trial-and-error in current intellectual disability care. This literature review aims to provide an overview and evaluation of existing instruments for determining the communication level of people with DS. A systematic literature search was conducted to obtain articles in which relevant instruments were mentioned. These instruments were described and assessed according to six predefined criteria based on literature about specific problems of people with DS. Applicability of instruments for this population was assessed. Out of 1480 articles retrieved, 35 articles were analyzed, finally identifying 23 different instruments. Among other characteristics, study population, aims and instruments used have been described per study. Target group, materials, duration, norms, reliability and validity have been described per instrument. After rating the 23 instruments according to the criteria, one instrument met all aforementioned criteria and six instruments met five out of six criteria. ComFor seems to be the most suitable instrument. Adjustments to the instrument are considered advisable for people with DS.
Open access: volledig artikel lezen
Over de (eerste) auteur

- Eline Hornstra is logopedist-onderzoeker bij de afdeling Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek (PWO) van Alliade - Eline Hornstra is a speech therapist and researcher at the Department of Practice-oriented Scientific Research (PWO) at Alliade in the Netherlands - E-mail: pwo@alliade.nl