Samenvatting
Kinderen met Communicatief Meervoudige Beperkingen (CMB) hebben behoefte aan Ondersteunde Communicatie (OC) om te communiceren en zich te kunnen ontwikkelen. Om hun communicatieve vaardigheden te kunnen meten en de best passende vorm van OC te kunnen kiezen, zijn valide en betrouwbare methoden en instrumenten nodig. Een van deze instrumenten is de Communication Matrix (CM) uit de Verenigde Staten. De CM is internationaal onderzocht voor indruks-, inhouds- en ecologische validiteit bij mensen met CMB.
De Nederlandstalige versie van het instrument is onderzocht op betrouwbaarheid (interne consistentie), constructvaliditeit (factorstructuur) en concurrente validiteit. De resultaten, gebaseerd op 409 kinderen en jongeren met CMB, laten een hoge betrouwbaarheid zien van zowel de totale schaal als de vier subschalen (Weigeren, Verkrijgen, Informatie en Sociaal). Er zijn geen bodem- of plafondeffecten gevonden in de data, wat laat zien dat de CM niet te makkelijk of te moeilijk is voor de respondenten uit dit onderzoek. De totaalscore van de CM hangt het sterkst samen met de subschalen Functies, Matchen & Benoemen, met de Kernscore van het Communicatieve Intentie Onderzoek (CIO) en met de subschalen Communicatieve vaardigheden en Sociale vaardigheden van de Vineland-S (concurrente validiteit). Constructvaliditeit is onderzocht door middel van Confirmatorische Factor Analyse (CFA). De vierfactorenstructuur wordt grotendeels bevestigd en de RMSEA (.08) en de CFI (.96) laten een acceptabele goodness of fit zien.
Gebaseerd op dit eerste Nederlandstalige valideringsonderzoek van de CM concluderen we dat de CM intern consistent is met een duidelijke concurrente validiteit en acceptabele constructvaliditeit.
Kernwoorden: communication matrix, communicatief meervoudige beperkingen, CMB, Ondersteunde Communicatie, OC, interne consistentie, concurrente validiteit, constructvaliditeit
Dit onderzoek is deels uitgevoerd binnen het project Deelkracht en is daarmee deels gefinancierd door ZonMw. [Subsidienummer 637003001].1
Over de auteurs
Dr. Irena Drašković is senior onderzoeker bij de stichting OOK-OC!. E-mail: irenadraskovic@stichtingmilo.nl.
Dr. Stijn Deckers is manager Kwaliteit en Innovatie bij de Stichting Milo en docent Pedagogische Wetenschappen aan de Radboud Universiteit Nijmegen. E-mail: stijndeckers@stichtingmilo.nl.
Selsela Hasami, MSc., is behandelcoördinator bij de Stichting Milo. E-mail: selselahasami@stichtingmilo.nl.
Prof. dr. (Em.) Hans van Balkom is professor emeritus aan de Radboud Universiteit Nijmegen en senior onderzoeker bij de Stichting Milo. E-mail: hansvanbalkom@stichtingmilo.nl.
Praktijklessen
- Voor kinderen met Communicatief Meervoudige Beperkingen (CMB) is het noodzakelijk om verschillende vormen van Ondersteunde Communicatie in te zetten én deze mee te nemen in het assessment.
- Het meest gebruikte instrument om communicatieve vaardigheden bij kinderen met CMB in kaart te brengen is de Communication Matrix. Uit ons onderzoek blijkt dat de Nederlandse vertaling een valide instrument heeft opgeleverd.
- Specifieke ondersteuning van zich trager ontwikkelende communicatieve vaardigheden (bijvoorbeeld sociale interactie en informatie-uitwisseling) kan leiden tot een beter evenwicht in de ontwikkeling van communicatieve vaardigheden bij kinderen met CMB.