De invoering van de wet op passend onderwijs in 2014 heeft tot gevolg dat leerkrachten ook meer kinderen met externaliserende gedragsproblemen in hun klas hebben. Echter, klasgenoten kunnen het gedrag van kinderen met externaliserende gedragsproblemen als storend ervaren, waardoor deze kinderen als gevolg hiervan ook vaker worden buitengesloten. Dit roept de vraag op hoe leerkrachten de klas het beste kunnen indelen om op deze situaties te anticiperen. Dit onderzoek bekijkt de effecten van een klasindelinginterventie op het gedrag en de sociale status van kinderen met externaliserende gedragsproblemen én hun zitmaatjes. De totale onderzoeksgroep bestond uit 58 klassen met daarin 161 kinderen met externaliserende gedragsproblemen uit groep 6, 7 en 8 (Mleeftijd = 10.2 jaar, 57% jongens). De klassen werden random toegewezen aan ofwel de experimentele conditie ofwel de controleconditie. In de experimentele conditie werden kinderen met externaliserend gedrag (de targetkinderen in deze studie) naast een prosociale en aardige klasgenoot geplaatst. In de controleconditie werden kinderen met externaliserend gedrag naast een random klasgenoot geplaatst. De kinderen zaten in deze klasindeling voor een periode van acht tot tien weken. Uit de analyses bleek dat kinderen met externaliserend gedrag meer prosociaal gedrag lieten zien wanneer ze naast een prosociale en aardige klasgenoot werden geplaatst. Daarnaast rapporteren leerkrachten dat de targetkinderen zowel in de klas waar ze naast prosociale en aardige kinderen geplaatst werden, als in de klas waar ze naast random klasgenootjes zaten, minder externaliserend gedrag lieten zien. De zitmaatjes in deze studie lieten geen toename in externaliserend gedrag zien na de klasindelinginterventie. De uitkomsten in dit onderzoek benadrukken het belang van de klasindeling bij het bevorderen van sociale inclusie en gewenst gedrag voor kinderen met externaliserende gedragsproblemen in het reguliere onderwijs.
Kernwoorden: Klasindeling, interventie, externaliserende gedragsproblemen, prosociaal gedrag, sociale inclusie, passend onderwijs
OVER DE AUTEURS
Anne Rovers MSc is afgestudeerd als gedragsonderzoeker en momenteel werkzaam als orthopedagoog in de multisysteemtherapie. E-mail: annerovers@outlook.com
Dr. Yvonne van den Berg is werkzaam als onderzoeker en docent op de afdeling Ontwikkelingspsychologie van het Behavioural Science Institute aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. E-mail: y.vandenberg@psych.ru.nl
Dr. Sabine Stoltz is onderzoeker en docent op de afdeling Ontwikkelingspsychologie van het Behavioural Science Institute aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. E-mail: s.stoltz@psych.ru.nl
Prof. dr. Ron Scholte is hoogleraar van de Faculteit Sociale Wetenschappen aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, hoogleraar aan de Universiteit van Tilburg en directeur van het Praktikon. E-mail: r.scholte@pwo.ru.nl