De invoering van de nieuwe Jeugdwet in Nederland (2015) heeft tot doel de zorg voor kinderen beter te organiseren en de kosten van de jeugdzorg te verlagen. Een manier is om professionals en beroepsopvoeders beter op te leiden om de kwaliteit en de effectiviteit van de toegang tot zorg te verbeteren. De Family Check-Up (FCU) is een evidence-based, preventieve en effectieve interventie die het gehele gezinsfunctioneren onderzoekt en wijzigt waar die een gezonde ontwikkeling van de jeugdige en de betrokken gezinsleden in de weg staat. De FCU kan worden uitgevoerd bij gezinnen met kinderen vanaf 2 tot 18 jaar, waarbij zorgen zijn om de ontwikkeling van een kind. Wanneer een gezin een hulpvraag heeft met betrekking tot een kind, bekijkt een behandelaar middels de FCU het functioneren van het gezin. Het zoomt in op het functioneren van ouders en het kind, de kwaliteit van de relaties van gezinsleden, positieve gedragsondersteuning door ouders en het monitoren/grenzen stellen door ouders. De FCU omvat twee tot drie sessies: sessie 1 betreft een kennismakingssessie met als doel een werkrelatie op te bouwen en te motiveren; sessie 2 omvat het uitvoeren van drie tot vijf gezinstaken en het invullen van vragenlijsten; sessie 3 is een feedbacksessie waarin de behandelaar informatie geeft aan de hand van een ‘rainbowsheet’ over het functioneren van het gezin zoals zij dit zelf rapporteren en wat de behandelaar observeert. De rainbowsheet is een overzicht van één A4’tje met protectieve factoren van het gezin en onderdelen die aandacht behoeven. Videobeelden van de gezinstaken ondersteunen deze feedback. De behandelaar bespreekt het narratief van het gezin en motiveert ouders voor verandering. Zij bepalen dan vervolgens zelf de doelen en krijgen zorg op maat. Ook zonder follow-up begeleiding/behandeling kan de FCU tot positieve veranderingen in het gezin leiden. Door snel te analyseren wat nodig is en gerichte, gewenste hulp te bieden, kan de FCU escalatie van probleemgedrag en bijkomende kosten voorkomen. Dit artikel geeft een overzicht van deze interventie aan de hand van een casusbeschrijving.
Kernwoorden: gezin, interventie, diagnostiek, behandeling, preventie
Hanna Rosbergen, Thao Ha, Thomas Dishion & Roy Otten
OVER DE AUTEURS
Hanna Rosbergen, MSc, is als klinisch psycholoog/psychotherapeut werkzaam bij het dr. Leo Kannerhuis binnen de Parnassia Groep. Zij is gecertificeerd trainer van de Family Check-Up en in die hoedanigheid verbonden aan het REACH Institute van de Arizona State University (ASU). E-mail: h.rosbergen@leokannerhuis.nl.
Dr. Thao Ha is assistant professor aan de psychologieafdeling van de ASU.
Prof. dr. Thomas Dishion was hoogleraar aan de ASU en directeur van het REACH Institute aldaar.
Prof. dr. Roy Otten is hoofd Research & Development bij Pluryn, hoogleraar aan de Radboud Universiteit Nijmegen, en is eveneens verbonden aan de ASU.