Recent ben ik erin geslaagd om een niet vakgerelateerd boek uit te lezen. Het was lang geleden dat ik nog eens iets kon lezen puur uit interesse en dat, dacht ik, niets met mijn werk te maken had. Het betrof het boek “De meeste mensen deugen” van Rutger Bregman (2021).
Echter, bij het lezen van het boek kwam me als als academicus werkzaam in een faculteit Psychologie en Educatiewetenschappen het schaamrood op de wangen. Ik kwam erachter dat vooraanstaande psychologen (en dus collega’s) op een belangrijke wijze bij hebben gedragen aan het “foute” mensbeeld dat velen onder ons hanteren: mensen zijn slecht, zijn egoïsten, ze staan elkaar naar het leven wanneer het moeilijk gaat en er schaarste is, etc.
Maar, wellicht is het omgekeerde waar! Steeds meer onderzoek toont dat de menselijke beschaving geen dun laagje vernis is dat heel snel verdwijnt wanneer het tegenzit. Integendeel, samenwerken, elkaar ondersteunen en helpen, humor, … zijn allemaal menselijk trekken die de meeste mensen karakteriseren.
In zijn boek nodigt Bregman ons allen uit om samen fundamenteel van mensbeeld te veranderen. Immers, werken aan een betere wereld begint niet bij jezelf maar bij onszelf. Ik nodig iedereen dan ook uit om hierover samen na te denken en er samen werk van te maken. Voor wat het waard is, wil ik persoonlijk alvast de volgende regels hanteren om iedere dag te proberen een beter mens te zijn:
— Bij twijfel uit te gaan van het goede
— Meer te begrijpen zonder noodzakelijk ook akkoord te zijn
— Meer horizontaal niet-complementair gedrag te tonen (De roos van Leary leert dat samen-gedrag samen-gedrag opwekt i.p.v. te reageren met tegen-gedrag op tegen-gedrag).
— Meer te vergeven (Dat is bovendien gewoon beter voor onszelf. Hierdoor verspillen we minder energie aan haat en nijd)
— Minder empathisch te zijn maar meer compassie te tonen. (Empathie als meevoelen wat een ander voelt, lost niets op. Compassie daarentegen, gedefinieerd als iemands problemen zien en begrijpen wat er moeilijk aan is, en vervolgens troosten, geruststellen en actie ondernemen, is veel constructiever).
— Alvorens te beslissen, een vraag te stellen. (Het zou wel eens kunnen dat anderen iets anders willen dan wat wij denken dat ze willen en/of wat wij willen dat ze willen.)
Kom en doe mee! Durf toe te geven aan je normaal menselijke trekken. De wereld zal er wellicht beter van worden.