Leerlingen die externaliserend probleemgedrag vertonen, kunnen in de klas een uitdaging voor de leerkracht vormen. Dit gedrag kan een negatieve invloed hebben op henzelf, op de leerkracht, maar ook op hun klasgenoten. Hierdoor heeft iedereen in de klas er belang bij dat de leerkracht goed met dit gedrag weet om te gaan. De kwaliteit van de leerkracht-leerlingrelatie speelt hierbij een centrale rol. Key2Teach is een leerkrachtgerichte coachingsinterventie gericht op het bevorderen van deze relatie. Key2Teach bestaat uit verschillende bouwstenen, zoals LLInC, functionele gedragsanalyse, video-interactiebegeleiding en synchroon coachen. In twee fasen staan het reflecteren op de relatie en het trainen van interactievaardigheden centraal. De coaching in Key2Teach richt zich op een leerkracht en een leerling met externaliserend probleemgedrag (de dyadeleerling), waarbij sprake is van conflict in de relatie. In deze studie worden in een gerandomiseerde gecontroleerde trial onder 103 leerkrachten en hun leerlingen de effecten van Key2Teach op diverse uitkomstmaten onderzocht. Uit de resultaten van deze studie blijkt dat Key2Teach positieve effecten laat zien op de kwaliteit van de leerkracht-leerlingrelaties in de klas, op het probleemgedrag van zowel dyadeleerlingen als hun klasgenoten en op gevoelens van effectiviteit en emotionele uitputting bij leerkrachten. Resultaten variëren echter per informant, het moment van meten en het gemeten domein. Deze resultaten ondersteunen de waarde van Key2Teach bij het begeleiden van leerkrachten bij de omgang met externaliserend probleemgedrag in de klas, ook met het oog op inclusief onderwijs. Implicaties, beperkingen en aandachtspunten voor vervolgonderzoek worden bediscussieerd.
Kernwoorden: externaliserende problemen, leerkracht-leerlingrelatie, emotionele uitputting, competentiegevoelens, leerkrachtcoaching, gerandomiseerde gecontroleerde trial
Deze studie is uitgevoerd met financiering van Regieorgaan SIA, projectnummer PRO-3-11.1
Over de auteurs
Dr. Nouchka Tick is universitair hoofddocent aan de afdeling ontwikkelingspsychologie van de Universiteit Utrecht. E-mail: n.t.tick@uu.nl.
Dr. Kirsten Hoogendijk werkt als gedragswetenschapper bij Yulius Onderwijs, Yulius voor GGZ in Dordrecht. Ook is zij als promovendus verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
E-mail: khoogendijk@yuliusonderwijs.nl.
PRAKTIJKLESSEN
- Middels de combinatie van verschillende bouwstenen is Key2Teach in staat leerkrachten te ondersteunen bij hun unieke en complexe ondersteuningsvraag rondom externaliserend probleemgedrag van leerlingen.
- Inzetten op het verbeteren van de leerkracht-leerlingrelatie is positief voor het functioneren van leerkrachten, leerlingen en klasgenoten.
- Een gepersonaliseerde interventie die zich richt op de unieke relatie en interactie tussen een leerling en een leerkracht kan bijdragen aan het professionaliseren en ondersteunen van leerkrachten bij het vormgeven van meer inclusief onderwijs.