De wijziging van een aantal onderwijswetten met als doel het passend onderwijs mogelijk te maken vanaf 2014 en de vaststelling van de jeugdwet in 2015 hebben een transitie teweeggebracht binnen het werkveld. Multidisciplinaire samenwerking, preventie en zorg zo dicht mogelijk bij waar kinderen of jeugdigen wonen, zijn extra belangrijk geworden in het werk van orthopedagogen. In deze studie werd onderzocht in hoeverre de invoering van het passend onderwijs en de Jeugdwet de taken van de orthopedagoog (generalist) hebben veranderd en of deze verandering verschilt tussen werkvelden (jeugdzorg, gehandicaptenzorg, GGZ, onderwijs en wijkteams). Een tweede vraag was in hoeverre orthopedagogen ervaren dat de masteropleiding tot orthopedagoog en de postmasteropleiding tot orthopedagoog-generalist voldoende aansluiten op het veranderende beleid en werkveld. In totaal vulden 509 orthopedagogen (generalist) een online vragenlijst in. Met name het belang van afstemmen met ketenpartners bleek toegenomen sinds de invoering van het passend onderwijs en de Jeugdwet. In wijkteams werd de grootste toename ervaren in preventie en cliëntcontact, binnen het onderwijs in contact met beroepsopvoeders en binnen de jeugdhulp en GGZ in administratie. Orthopedagoog-generalisten waren meer tevreden over de aansluiting van hun opleiding op de praktijk dan master orthopedagogen, welke aangaven dat de aansluiting onvoldoende is om te kunnen bijdragen aan beleid en organisatie, besluiten te kunnen nemen over complexe situaties en professionals te kunnen coachen. Deze resultaten laten zien dat de taak van de orthopedagoog steeds nadrukkelijker ligt in het coördineren van samenwerking naast het uitvoeren van diagnostiek en behandeling. Daarin ligt een belangrijke opdracht voor het invullen van opleidings- en nascholingsprogramma’s.
Kernwoorden: orthopedagoog, orthopedagoog-generalist, passend onderwijs, jeugdwet
OVER DE AUTEURS
Malou M.P.G. Noten, MSc, is onderzoeker aan de afdeling neuropedagogiek en ontwikkelingsstoornissen aan de Universiteit Leiden en orthopedagoog bij Cello. E-mail: m.m.p.g.noten@fsw.leidenuniv.nl.
Prof. dr. Paul H. Vedder is hoogleraar Jeugdhulpverlening en Gedragsproblemen bij Jongeren aan de Universiteit Leiden. E-mail: vedder@fsw.leidenuniv.nl.
Prof. dr. Maretha V. de Jonge is bijzonder hoogleraar Orthopedagogiek t.b.v. de universitaire postmasteropleiding tot orthopedagoog-generalist aan de Universiteit Leiden, leerstoel mogelijk gemaakt door de stichting PDBO; en orthopedagoog-generalist en klinisch psycholoog bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht. E-mail: m.v.de.jonge@fsw.leidenuniv.nl.