Het perspectief van ouders op wat bijdraagt aan een goede samenwerking met professionals in een programma voor residentiële gezinsbehandeling
Samenvatting1
De werkrelatie tussen gezinnen en professionals in de context van jeugdbescherming staat sterk onder druk door verschillende factoren. Tegelijkertijd speelt deze relatie een essentiële rol bij het bereiken van positieve veranderingen. Om zicht te krijgen op wat positief bijdraagt aan het ontwikkelen van een positieve samenwerkingsrelatie tussen ouders die worden beoordeeld op hun ouderschap en professionals, interviewden we 22 ouders over hun ervaringen bij het ‘(Expertise)Centrum voor Behandeling en Beoordeling van Ouderschap en Psychiatrie’ (CBBO), ook bekend als GGZ Drenthe Gezinspsychiatrie, kliniek De Stee.
De meerderheid van hen vond de aanpak die het CBBO hanteert om een goede samenwerkingsrelatie tot stand te brengen succesvol. Kenmerken van professionals die volgens ouders een gevoel van verbondenheid bevorderen zijn menselijkheid en authenticiteit, respect en beschikbaarheid in combinatie met responsiviteit en goede communicatieve vaardigheden. Een gevoel van verbondenheid kan ouders helpen om een vertrouwensrelatie te ontwikkelen, waarin ze zich uiteindelijk veilig genoeg voelen om hun verhalen, onzekerheden, vragen, emoties en gedachten te delen; zaken die allemaal een belangrijke rol spelen bij het bereiken van die veranderingen waardoor kinderen veilig en gezond kunnen opgroeien. Ouders waarderen met name individuele gesprekken met professionals met wie ze zich verbonden voelen. We ontwikkelden een conceptueel model omtrent welke factoren elkaar beïnvloeden bij het vormen van positieve werkrelaties.
Kernwoorden: gezinnen met meervoudige en complexe problemen, residentiële gezinsbehandeling, positieve werkrelatie, perspectief van ouders, kwalitatief onderzoek
Over de auteurs
Dr. Anne-Fleur W.K. Vischer, voorheen als promovenda verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, werkt als gedragswetenschapper bij de gemeente De Fryske Marren en Sociaal Domein Fryslân (SDF). E-mail: a.w.k.vischer@gmail.com.
Prof. dr. Erik J. Knorth is als emeritus hoogleraar Orthopedagogiek/Jeugdzorg verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen, basiseenheid Orthopedagogiek: Gedrag, Opvoeding en Kinderrechten. E-mail: E.J.Knorth@rug.nl.
Prof. dr. Hans Grietens is als hoogleraar Orthopedagogiek verbonden aan de KU Leuven, faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, onderzoeksgroep Gezins- en Orthopedagogiek. E-mail: hans.grietens@kuLeuven.be.
Dr. Wendy J. Post is als universitair hoofddocent Statistiek en Methodologie verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen, basiseenheid Orthopedagogiek: Gedrag, Opvoeding en Kinderrechten. E-mail: W.J.Post@rug.nl.
Drs. Cecil C. Prins-Aardema is als kinder- en gezinspsychiater verbonden aan het (Expertise)Centrum voor Behandeling en Beoordeling van Ouderschap en Psychiatrie, onderdeel van GGZ Drenthe Gezinspsychiatrie. Zij is tevens promovenda binnen GGZ Drenthe/RUG. E-mail: Cecil.Prins@ggzDrenthe.nl.
Praktijklessen
Motto: “Policies and programs don’t change parents, people do” (naar Bruce Perry).
- Het is voor ouders, die beoordeeld worden op hun ouderschapskwaliteiten, van belang dat er een match is met de gezinsbegeleiders. Ons model kan daarbij helpen.
- Voor het opbouwen van een goede samenwerkingsrelatie is het volgens ouders helpend wanneer gezinsbegeleiders niet al te ‘formeel’ zijn.
- Aandacht voor het ontwikkelen van een goede samenwerkingsrelatie tussen ouders en begeleiders bevordert een veilige relatie met hun kind(eren).
- Een residentiële gezinsbehandeling en de aanwezigheid van een team van professionals kan bijdragen aan positieve werkrelaties.