Eind 2023 overleed Jacques Heijkoop. Dit is het ideale moment om in dit tijdschrift met een reeks artikels terug te blikken op zijn methode die orthopedagogen in de gehandicaptenzorg nieuwe inzichten heeft bijgebracht die vandaag nog altijd waardevol zijn. In dit artikel wordt beschreven wat deze methode inhoudt.
De Methode Heijkoop biedt een gestructureerde en veilige manier van samenwerken tussen begeleiders en cliënten binnen verschillende werkvelden: gehandicaptenzorg, ouderenzorg, psychiatrie, onderwijs en jeugdzorg. Deze methode richt zich op het verbeteren van de kwaliteit van leven van de cliënt, zijn of haar relatie met anderen en het verminderen van probleemgedrag. De centrale focus ligt op de interactie en samenwerking tussen de begeleider en de cliënt, waarbij aandacht wordt gegeven aan de unieke wijze waarop de cliënt communiceert en functioneert. De Methode Heijkoop bestaat uit vijf belangrijke instrumenten: ontdekkend kijken, constructieve hantering van probleemgedrag, het functioneringsprofiel, relatiedynamiek en videotraining. Elk van deze instrumenten biedt een specifieke benadering om de relatie tussen begeleider en cliënt te versterken, het probleemgedrag te reduceren en de samenwerking te optimaliseren. Aansluiting zoeken bij aandacht, interesse en beleving van de cliënt leidt tot een gedeelde ervaring. Tijdens het aanpassen aan de mogelijkheden van de cliënt, met zijn unieke wijze van communiceren, contact maken, initiatieven nemen en samenwerken, is er voor beiden ruimte om mee te doen. Vervolgens stemmen begeleider en cliënt af op de betrokkenheid, de inbreng en het vertrouwen op dat moment. Het is een dynamische manier van aanvullen en ondersteunen waardoor de cliënt altijd een eigen inbreng ervaart. Er komt zuurstof in de relatie. Het wordt een relatie die zichzelf voedt.