Mbo-scholen zijn vanaf september 2022 verplicht weer een rekentoets af te nemen bij alle studenten op niveau 2, 3 en 4. Voor studenten met dyscalculie of een ernstig rekenprobleem is deze toets funest, want deze telt mee in de slaag-zakregeling. Studenten met dyscalculie of een ernstig rekenprobleem zullen deze rekentoets, er zijn geen aangepaste toetsen voorzien, naar verwachting nooit halen en krijgen daarom geen diploma.
Voor studenten die vanaf 1 augustus 2022 met hun mbo-opleiding zijn gestart, geldt deze nieuwe eis. Het cijfer van de rekentoets is medebepalend of het diploma wel of niet behaald wordt. Voor de rekentoets moet minimaal een (afgeronde) 5 gehaald worden om te kunnen slagen. Er zijn bijna een half miljoen mbo-studenten verdeeld over meer dan 550 verschillende opleidingen. Voor lang niet alle opleidingen, die bedoeld zijn als beroepsvoorbereiding, is rekenen een essentieel onderdeel binnen het uit te voeren beroep. Toch is er sprake van eenheidsworst: alle studenten, ongeacht welke opleiding zij volgen, moeten een standaardrekentoets maken. Ervan uitgaand dat ongeveer 3% van de studenten met dyscalculie kampt en zo’n 7% zeer zwak is in rekenen, is goed voorstelbaar dat jaarlijks duizenden studenten alleen al door de rekentoets hun diploma niet zullen halen.
Een student met dyscalculie is afgelopen februari samen met haar ouders een petitie gestart om hier aandacht voor te vragen. De petitie ‘Vergroot de kans op een diploma voor mbo’ers met dyscalculie’, ondersteund door Landelijke Oudervereniging Balans, Ouders en Onderwijs, JOBmbo, NVO en Stichting Kwaliteitsinstituut Dyscalculie, is door 4485 mensen ondertekend en op 16 april 2024 aan de leden van de Tweede Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap overhandigd. Op die dag vond een speciaal mbo-debat plaats. Na dit debat zegde minister Dijkgraaf toe dat er nader gekeken moet worden welke groep er met maatwerk geholpen kan worden de toets toch te halen. Hij zegde toe na te gaan wat er geregeld moet worden voor de groep waarvoor dat niet geldt en ook of het toepassen van maatwerk geen papieren werkelijkheid zal zijn en toegepast zal worden in de praktijk.
Deze toezegging van een demissionair minister is natuurlijk een mooi resultaat, maar de vraag rijst hoe het nieuwe kabinet, en daarmee een nieuwe minister voor OCW, met deze toezegging om zal gaan. Ik hoop dat de overheid de faciliteiten voor studenten in het mbo met dyscalculie of een ernstig rekenprobleem zal verruimen, zodat zij hun sterke kanten kunnen benutten, en niet door alle regels en het schoolsysteem worden afgerekend op hun (reken)tekorten. Nog beter en eenvoudiger realiseerbaar lijkt me het afnemen van een passende rekentoets, afgestemd op de specifieke opleiding en het niveau daarvan, zonder gevolgen voor de zak-slaagregeling. Studenten kunnen zich dan weer richten op de inhoud van hun studie zonder het ‘zwaard van Damocles’ boven hun hoofd, want het gaat niet alleen om het niet halen van het diploma, maar zij hebben dan ook een grote studieschuld opgebouwd. Zonder diploma moeten zij namelijk hun studiefinanciering en de jarenlange bijdrage voor hun ov-kaart terugbetalen…