In het zojuist ontvangen nummer 5-6 van OOP jaargang 58 stuitte ik op de ‘Orthoblog’ waarin de hoofdredacteur voor de derde keer in korte tijd uit hetzelfde vaatje tapt met een venijnig commentaar op de regeling vergoede dyslexiezorg. De zaak van de dyslexie gaat me aan het hart en het nationale gezelschapsspel ‘teacher bashing’ stoort me mateloos. Mijn eerste gedachte was: “Ze is toch hoogleraar orthopedagogiek? Dus het is haar werk om orthopedagogen op te leiden. Wat of wie denkt ze hiermee nou toch een dienst te bewijzen?”
Gelukkig zijn de ‘honderden miljoenen’ uit Trouw, een op niets gebaseerd getal, vervangen door een berekende 93 miljoen. Dit is nog te veel, want als de kosten van een behandeltraject kunnen oplopen tot 4.500 euro, kom je te hoog uit als je het totale aantal kinderen vermenigvuldigt met dit maximum. De schattingen komen uit op een bedrag tussen de 72 en 80 miljoen. Data is maximaal 1,8% van de begroting jeugdzorg van 4,4 miljard, en minder dan 0,8% van de begroting primair onderwijs van meer dan 10 miljard. Moet die 1,8% voor de jeugdzorg het verschil gaan maken, als die bij de dyslexiezorg weggehaald wordt? 80 miljoen is peanuts, op oudejaarsavond gaan die binnen een uur de lucht in en drie songfestivals kun je er niet van organiseren.
Het volgende cijfer betreft de drie leerlingen per klas die in de zorg zijn. Een gemiddelde klas telt 25 leerlingen, 8% daarvan is twee, een verschrijving van 50%. Maar goed, voor 13.500 euro kan prof. Bosman de leerkrachten van de onderbouw van elke school zodanig scholen dat ze zelden nog een dyslectische leerling zullen hebben. Mijn vraag is dan: “Waarom heeft ze dat dan niet gedaan?” En meer in het algemeen, waarom is het al die mensen die om het onderwijs heen draaiden, maar niet zelf voor de klas stonden, de laatste vijftig jaar niet gelukt? Als een kind niet floreert, stellen we de leerkracht verantwoordelijk. Zijn dan niet de academici die rond het onderwijs cirkelen (mede)verantwoordelijk als leerkrachten onvoldoende resultaat behalen? En wie zijn verantwoordelijk voor niet functionerende academici? Precies, hun opleiders. Maar in de blog zoek ik vergeefs naar enige reflectie op de eigen rol en verantwoordelijkheid.
Verder is het kennelijk een schande als een aanbieder zijn marketing goed op de rit heeft, winst maakt en op een A-locatie zit. Maar een paar jaar geleden is tot marktwerking in de zorg besloten en een bedrijf in de markt moet winst maken om te overleven. Wat ik nooit begrijp, is waarom iets in ons veld meteen verdacht is als het goed gaat. Waarom mag iedereen winst maken of op een A-locatie zitten, zoals gespecialiseerde klinieken voor spataderen, ooglidcorrecties, body scan e.d., maar een dyslexiepraktijk niet?
Het aangevallen RID heeft in 2014 de regionale monitor dyslexie ontwikkeld en voert die sindsdien uit in opdracht van gemeenten. Deze heeft tot doel om het aantal verwijzingen voor dyslexiezorg terug te dringen. En dat lukt. Maar er zijn kinderen die zonder behandeling met minder dan functionele geletterdheid zouden uitstromen uit het basisonderwijs. De maatschappelijke kosten daarvan zijn een veelvoud van de kosten van een behandeling, zoals in de kosteneffectiviteitstudie van Hakkaart en Stolk (2007) is aangetoond, een onderzoek waar prof. Bosman bij betrokken was.
Ten slotte het journalistieke handwerk van ‘Follow the Money’. Ik deel de kwalificatie in de vlog (grondig onderzoek) niet, het is meer een vorm van doelbewuste misleiding die we tegenwoordig ‘fake news’ noemen.