Vanuit een sterktegerichte benadering van de forensische psychiatrie is de aandacht voor kwaliteit van leven toegenomen. Door dit toenemende belang is het essentieel om een adequaat meetinstrument te hebben dat de subjectieve component van kwaliteit van leven in kaart brengt. De Forensic inpatient Quality of Life questionnaire – Short Version (FQL-SV) wordt in de forensische psychiatrie beschouwd als een valide meetinstrument. Ervaringen in de Vlaamse forensische psychiatrie met de FQL-SV roepen echter ook vragen op wat de bruikbaarheid van deze vragenlijst in de klinische praktijk betreft. Dit heeft te maken met de specifieke Nederlandse terminologie en de mogelijke aanwezigheid van cognitieve misvattingen. In overleg met de ontwikkelaars van de FQL-SV – die onze bezorgdheden delen – werd een onderzoeksproject opgestart met als doel inzicht te verwerven in hoeverre de FQL-SV begrepen wordt door Vlaamse forensisch psychiatrische patiënten. De eerste stap binnen dit project is inzicht verwerven in welke vragen mogelijk voor moeilijkheden zorgen. Hierbij werd een onderscheid gemaakt tussen patiënten met en zonder een verstandelijke beperking, omdat verwacht werd dat het begrip van de vragenlijst beperkter is bij patiënten met een verstandelijke beperking. Er werden cognitieve interviews afgenomen bij tien patiënten met en bij acht patiënten zonder een verstandelijke beperking. Centraal stonden de ervaren moeilijkheidsgraad en het begrip van elke vraag. Ook werd gevraagd naar suggesties voor een herformulering van de vraag. De interviews lieten zien welke vragen correct werden begrepen, niet begrepen of anders geïnterpreteerd. Ook werden interpretatieverschillen vastgesteld tussen participanten met en zonder een verstandelijke beperking. De typisch Nederlandse terminologie zorgde bovendien voor extra begripsmoeilijkheden. Deze bevindingen wijzen op het belang van een volgende stap in ons onderzoeksproject: het ontwikkelen van een handleiding voor de FQL-SV waarin rekening gehouden wordt met verschillende niveaus van begrip en ingezet wordt op een verduidelijking van de typische Nederlandse terminologie.
Kernwoorden: kwaliteit van leven, FQL-SV, interpretatie, forensische psychiatrie, Vlaanderen
OVER DE AUTEURS
Dr. Leen Cappon is wetenschappelijk onderzoekster in het Psychiatrisch Centrum Sint-Jan-Baptist in Zelzate. E-mail: leen.cappon@janbaptist.broedersvanliefde.be.
Manon Heyndrickx is psychologe op een forensisch psychiatrische afdeling (voor geïnterneerden met een verstandelijke beperking die seksuele feiten hebben gepleegd) in het Psychiatrisch Centrum Sint-Jan-Baptist in Zelzate. E-mail: manon.heyndrickx@janbaptist.broedersvanliefde.be.
Dr. Kevin L.P. Van Wallendael is psychiater in het Psychiatrisch Centrum Sint-Jan-Baptist in Zelzate. E-mail: kevin.vanwallendael@janbaptist.broedersvanliefde.be.
Anke van Vliet is junior wetenschappelijk onderzoeker bij de Pompestichting, instelling voor forensische psychiatrie in Nijmegen. E-mail: a.van.vliet@pompestichting.nl.
Marie-Mélanie Mert is sociotherapeut op een forensisch psychiatrische afdeling (voor geïnterneerden met een verstandelijke beperking) in het Psychiatrisch Centrum Sint-Jan-Baptist in Zelzate. E-mail: marie.mert@janbaptist.broedersvanliefde.be.